Een goede massage krijgen is heerlijk en heeft veel positieve uitwerkingen op je lichaam. Als je helemaal gezond bent, is een goede massage krijgen ook gezond voor je. Het stimuleert je doorbloeding en geeft je een moment van rust en ontspanning. Er zijn echter situaties waarbij je beter niet gemasseerd kan worden of dat dit zelfs niet goed voor je lijf is. Dit wordt contra indicatie massage genoemd. Er zijn absolute contra indicaties, waarbij massage helemaal niet mag. En er zijn relatieve contra-indicaties, waarbij je deels niet mag masseren of je aanpak aan moet passen. Stel je dan de vraag: wat kun je wél doen?
Als jij je laat masseren door een professioneel masseur, wees dan altijd open en volledig over je medische situatie en medicijngebruik. Het spreekt voor zich dat je altijd je gezonde verstand moet gebruiken en als je twijfelt, laat je dan niet masseren. Laat jezelf dan eerst informeren door een huisarts of behandelend arts.
Om een antwoord te krijgen op de vraag: “Is massage goed of slecht?”, zouden we eigenlijk elk mogelijk ziektebeeld moeten bekijken, waarbij masseren invloed heeft hierop. Je zult begrijpen dat dit ondoenlijk is, omdat er enorm veel mogelijkheden zijn. We hebben een selectie gemaakt en lichten elke contra-indicatie massage beknopt toe.
Het is goed om te weten dat koorts een natuurlijk reactie van het immuunsysteem is en optreed bij bijvoorbeeld bacteriële infecties, een virus en ontstekingen. Door de koorts kunnen virussen of bacteriën beter worden bestreden en het versnelt de lichaamsfuncties, waardoor cellen sneller kunnen herstellen. Omdat de stofwisseling al verhoogd is, maak je door massage de koortsreactie alleen maar erger. Massage bij griep of als je ziek bent is niet goed voor je. Verkoudheid is een relatieve contra-indicatie massage en hangt vooral af van de oorzaak van je verkoudheid en hoeveel last je ervan hebt. Een beetje snotterig is bijvoorbeeld niet zo erg, flinke keelpijn en je niet lekker voelen is een ander verhaal.
Dit gaat eigenlijk over hetzelfde principe als bij koorts en je kan zelfs koorts bij een ontsteking krijgen. Er is sprake van een ontsteking als de huid rood, warm en gezwollen is. Wanneer een ontsteking dieper ligt, bijvoorbeeld bij een spierontsteking kan het minder duidelijk zichtbaar zijn.
Een ontsteking is een natuurlijk reactie van het lichaam om een probleem op te lossen. Bij lokale ontstekingen kun je het ontstoken gebied niet masseren, maar andere delen van het lichaam wel. Als iemand een aandoening aangeeft die eindigt op -itis, weet dan dat het om een ontsteking gaat. Een steenpuist is ook een ontsteking, die we apart zullen benoemen.
Een puistje is een bultje die meestal rood van kleur is en soms ook een wit puntje heeft, omdat er pus in zit. De oorzaak zit in overactiviteit van een talgkliertje en bacteriën. Puistjes zie je vooral bij pubers, maar kunnen op elke leeftijd voorkomen en (bijna) overal op je lijf. Aan de roodheid en zwelling zie je al dat het een kleine ontsteking is. Weliswaar een kleine ontsteking, maar het vraagt wel zorgvuldigheid met masseren. Een steenpuist is groter en vaak ook pijnlijk en bovendien besmettelijk! Het aangedane gebied niet masseren, maar ander delen van het lichaam mag je gerust wel masseren.
Bij een huid die open is, bijvoorbeeld een (schaaf)wond is het zeer onverstandig om daar massageolie op te smeren. Het lichaam is bezig om op celniveau te herstellen. Verstoor dit proces niet en laat de aangedane huid met rust. Een droge huid is daarentegen geen probleem en kan gewoon gemasseerd worden.
Na een (grote) wond ontstaat er littekenweefsel. Als het niet te kort geleden is, dat het litteken is ontstaan en het voelt niet gevoelig, dan kan het gewoon gemasseerd worden.
Een erg besmettelijke huidaandoeningen is een koortslip (Herpes-simplex virus). Als je ooit een koortslip hebt gehad, blijft dit virus altijd aanwezig in je lijf en kan je er ineens last van krijgen. De lippen zijn niet de enige plek waar het zich kan openbaren, maar het zit wel altijd in de buurt van slijmvliezen. Vooral in het stadium dat er kleine blaasjes zijn, is het erg besmettelijk! Blijf bij massage uit de buurt van de herpes. Wanneer je massage gaat geven en je hebt zelf last van een koortslip, was dan goed je handen voordat je gaat masseren en raak de koortslip niet aan. Je zou de ander kunnen besmetten. Dit heeft ook alles te maken met de hygiëne van de masseur.
Als iemand ergens één kleine spatader heeft, kun je best een ontspanningsmassage geven, maar pas daarbij geen stevige technieken toe op de plaats van de spatader. Het andere uiterste waarbij iemand veel spataderen heeft, kun je je beperken tot zachte strijkbewegingen. Stem dit altijd goed af. Als een spatader ontstoken is, heb je een dubbele contra-indicatie: niet masseren in dat gebied.
Om meteen een misverstand uit de wereld te helpen: spataderen kan je niet wegmasseren!
Deze contra-indicatie massage lijkt een beetje op die over de kapotte huid: het lichaam is aan het herstellen en laat het dus met rust. Als niet medisch onderlegde masseur kun je niet precies weten wat er aan de hand is en wat wel en niet mogelijk is. Bij een verse blauwe plek of bloeduitstorting zeker niet masseren op de aangedane plek. Bij oudere blauwe plekken kun je wel masseren, maar doe dit dan niet te stevig.
Een kneuzing of een blessure is natuurlijk een relatieve contra-indicatie: alleen het geblesseerde gebied kan je niet masseren.
Blauwe plekken of een bloeduitstorting na massage? Oeps! Tenzij je gekozen hebt voor een stevige massagevorm, is dat niet te bedoeling!
Deze is wat lastiger te duiden, omdat hierbij meerdere aspecten een rol spelen. De kortste stelregel is: niet masseren. Aan de andere kant kun bij iemand met bijvoorbeeld trombose in het been, heus wel een zachte massage van de rug geven. Doe dit altijd in overleg met en na goedkeuring van de trombosedienst. Er wordt wel eens gevraagd of een bloedstolsel door een massage los kan schieten. In theorie kan dat, maar dat kan ook spontaan gebeuren of wanneer je bijvoorbeeld een misstap maakt. Iedereen met trombose uitsluiten van massage is daarentegen ook weer niet nodig. Stem af en vraag het na.
Hoewel een massage een positieve bijdrage kan geven aan de ontspanning van het lijf, kan het bij extreme vermoeidheid en uitputting juist te veel prikkeling geven. Hetzelfde geldt voor een slechte algemene gezondheid, maar wellicht kun je dan wel een zachte massage geven van bijvoorbeeld de voeten of de handen. Kijk hierin altijd naar wat er wél mogelijk is. Vaak kan liefdevolle aandacht in een rustige omgeving al erg helend zijn.
Zwanger zijn is natuurlijk geen ziekte, maar wel een (medische) bijzonderheid! De algemene stelregel hierbij is: geen massage in de eerste drie maanden van de zwangerschap. Daarna is massage wel mogelijk, maar wees ook dan zorgvuldig. Twijfel je of het kan? Er zijn veel masseurs gespecialiseerd in zwangerschapsmassage, dus breng daar een bezoek aan als je tijdens je zwangerschap gemasseerd wilt worden. Het kan je een prettige verlichting geven van zwangerschapsklachten. Zeker een rugmassage tijdens zwangerschap kan erg aangenaam zijn.
Een masseur is geen medicus, dus hierbij geldt opnieuw: niet doen, tenzij je behandelend arts of huisarts toestemming heeft gegeven. En bij twijfel of als je er geen goed gevoel bij hebt, niet gaan masseren.
Dit klinkt misschien vanzelfsprekend of misschien zelfs lachwekkend. En toch gebeurt het wel dat iemand zo enthousiast is over massage, dat het min of meer opgelegd wordt aan een ander. “Ja, maar ik geef je dan toch iets fijns?!”
Ga er maar van uit dat als iemand niet aangeraakt wilt worden, dan daar dan een reden voor is. Respecteer altijd iemands lichamelijke integriteit, zeker als het om zoiets fysieks gaat als massage. Het kan ook zijn dat iemand zich niet lekker voelt en daarom niet gemasseerd wilt worden.
Er zijn nog meer contra indicaties voor massage, maar we hebben ons beperkt tot deze. Laat je altijd voldoende informeren en kijk vooral steeds naar wat er wél mogelijk is. Uiteraard zijn er nog veel meer dingen die van belang zijn als je gaat masseren. Hier wordt tijdens een massage cursus ook uitgebreid aandacht besteed. Je kunt veel van deze informatie ook vinden in andere blogartikelen.